Negen op tien pleegkinderen komt uit onveilige thuissituatie

“Pleegkinderen hebben enorm veel behoefte aan structuur en regelmaat”, weet Birgit van Erp, die zich bij Sterk Huis al 25 jaar inzet voor deze kwetsbare doelgroep. Dat betekent niet per definitie dat ze het er moeilijk mee hadden dat de scholen vanwege corona dicht waren. “Thuis zijn, bij hun pleegouders, bracht sommigen juist extra rust en duidelijkheid.”

Negen op de tien pleegkinderen heeft bij hun biologische ouder(s) te maken gehad met een onveilige thuissituatie. “Dat is hun normaal”, zegt Birgit. “Toch blijven ze altijd loyaal naar hun papa of mama, wat ze ook hebben meegemaakt.” Getraumatiseerd zijn ze allemaal. “Al was het alleen maar omdat ze uit huis zijn geplaatst.”

Schrijnende verhalen wennen nooit

Hoe lang ze ook al met deze kwetsbare kinderen werkt, Birgit went nooit aan de schrijnende verhalen. Bijvoorbeeld over dat meisje van 4 jaar: “Van haar pleegouders hoor ik dat ze heel conflictvermijdend is. Als ze melk morst, wil ze dat meteen zelf opruimen.” Ze is bang voor de reactie van haar pleegouders. Bang dat die net zo boos of verdrietig worden als haar moeder, die psychiatrisch patiënt is. Daardoor is ze voortdurend op haar hoede.”

Birgit onderscheidt drie soorten pleegkinderen: vechters, vluchters en bevriezers. Dit 4-jarige meisje is een typische vluchter. Hoe jong ze ook is, ze moet leren weer kind te zijn. Soms letterlijk. “Je hoort bijvoorbeeld wel eens dat zo’n meisje weer uit een zuigflesje wil drinken. Of als een baby in een handdoek wil worden gewikkeld.” Op die manier kunnen ze de sociaal-emotionele achterstand die ze hebben opgelopen, in een veilige omgeving een beetje inhalen.

Moeten presteren kan stressvol zijn

Een omgeving waar ze moeten presteren, kan stressvol zijn voor deze kinderen. Birgit adviseert mensen in het onderwijs en bij sportclubs dan ook om de lat niet te hoog te leggen. “Pleegkinderen hebben vaak weinig eigenwaarde, zijn onzeker en faalangstig. Je moet hen wél uitdagen, maar in hele kleine stapjes.” Het mooie is dan weer: “Wat voor een ander misschien een geringe prestatie is, kan voor zo’n kind een enorme boost geven aan het zelfvertrouwen.”

‘Wees degene van wie ze later zeggen: die zág mij op het juiste moment.’

Birgit heeft nog een advies voor mensen die met kinderen werken. Kenmerkend voor veel pleegkinderen is dat ze worstelen met emoties, maar ze niet uitspreken. “Probeer te achterhalen wat de reden van hun gedrag is. Als je merkt dat ze het moeilijk hebben, benoem dan zonder oordeel wat je ziet of voelt”, zegt Birgit. “Zodat ze later misschien zullen zeggen: die zág mij op het juiste moment.”

“Want laten we wel wezen”, besluit ze. “We willen dat ze als zichzelf respecterende volwassene deel gaan uitmaken van de maatschappij. We willen het verschil voor hen maken? Dat is toch waarom we met kinderen zijn gaan werken?”

Wil je meer weten over getraumatiseerde kinderen? Sterk Huis biedt cursussen en trainingen over dit onderwerp, gericht op leerkrachten, zorgprofessionals en andere geïnteresseerden: www.sterkhuis.nl/academie

Meld je hier aan voor de Job Alert

logo-sterk-huis