Marian van Esch van de Steeds Sterker Academie heeft op 16 januari een workshop gegeven aan de docenten van de internationale schakelklas uit Veghel en Oss. Zij geven onderwijs aan jonge minderjarige vluchtelingen uit onder andere Syrië, Oekraïne, Afghanistan en Eritrea en wilden meer weten over traumasensitief lesgeven.
Marian: “Het was een grote groep van 30 docenten die allemaal lesgeven aan jonge vluchtelingen. Het team was voor een deel nieuw, omdat er ineens veel studenten bij zijn gekomen en de school dus flink gegroeid is.” De docenten hadden een studiedag en Marian verzorgde het ochtendprogramma. Voor de meesten was het een eerste kennismaking met onderwerpen die horen bij traumasensitief onderwijs.
Verbinding maken en vragen stellen
Marian: “Ze waren erg geïnteresseerd en wisten er nog niet zoveel vanaf. Vooral de combinatie zorg en onderwijs sprak hen erg aan. Ik startte met het filmpje ‘Why I’m Rude’, daarin vertellen jongeren waarom ze zijn zoals ze zijn. Dat traumatische gebeurtenissen of een gevoel van onveiligheid kunnen leiden tot brutaal gedrag. De docenten gaven direct aan dat ze dit weinig herkenden bij de huidige leerlingen op school. Waar zij vooral tegenaan lopen is dat de jongeren juist heel stil zijn en weinig praten. Dat ze juist niets zeggen. We hebben het gehad over verbinding maken, vragen stellen ook vragen naar zaken die wellicht moeilijk zijn. Je verdiepen in de geschiedenis van de leerlingen. Dat is lastig, omdat jongeren uit zichzelf niets vertellen. De docenten gaven aan daar niet echt naar te durven vragen. Ze willen niet te veel oprakelen. Ik moedigde ze aan dat wel te doen. Door open vragen te stellen en zich te verdiepen in de persoon. Alleen dan kun je begrijpen waar gedrag vandaan komt. En als en jongere iets niet wil vertellen, dan geeft hij of zij dat wel aan.”
Stress managen
Marian gaat verder: “Het werd heel boeiend toen ik over het brein sprak. Hoe kun je stress managen en hoe werkt dat dan in het brein? Dat is natuurlijk heel belangrijk voor onderwijs. Docenten moeten veel meer inzetten op het versterken van de relatie dan op kennisoverdracht. De deelnemers gaven aan dat ze dat eigenlijk al deden en het was fijn dat ze dit bevestigd kregen.” De basis bij traumasensitief werken bestaat uit het bieden van veiligheid, doen wat je zegt en zeggen wat je doet. Marian: “Leerlingen moeten weten wat ze kunnen verwachten. Als docent moet je voorspelbaar zij en een kalm brein hebben. Daarnaast is het belangrijk dat je let op de talenten en krachten van kinderen en dat je hoge verwachtingen blijft houden.”
Vervolgworkshop
Op het einde ging het over het belang van psycho-educatie: “Als iemand begrijpt wat er intern in het brein en in het lijf gebeurt, dan is dat de eerste stap om er iets aan te doen. Docenten zouden hierover uitleg kunnen geven zodat er duiding en bewustwording ontstaat bij de leerlingen. Vertellen wat er met je gebeurt als je stress hebt. Kennis over regulatie en het aanleren van copingsvaardigheden is daarbij belangrijk. Daar gaan we het in een vervolgworkshop over hebben. Hoe kun je iemand ondersteunen die hoog in zijn spanning zit en veel stress ervaart? Do’s en don’ts daarbij. Ook wil ik ze onze persona’s Mo en Shewy laten zien om nog beter inzicht te krijgen in de doelgroep.”
