Kristel schreef een brief aan jeugdzorg. Teleurgesteld in alle instanties die betrokken waren bij haar scheiding. ‘Niet elke scheiding waarin moeder en vader niet met elkaar door een deur kunnen, is een vechtscheiding. Soms wordt de strijd maar van één kant gevoerd. En ik kan je vertellen: dan is het extra zwaar als jullie dit niet signaleren en het bestempelen als een ruzie van twee kanten.’
Tijdens de relatie van Kristel was er vaak geweld tussen haar en haar ex-partner. Het psychische en fysieke geweld maakte de relatie kapot. Kristel wist er zelf uit te stappen nadat haar ex haar sloeg waar haar dochter bij was. Ze trok aan de bel bij Veilig Thuis en nam de moedige keuze om te scheiden van de vader van haar kind. In haar brief noemt Kristel de zeer kwetsbare positie van hun dochtertje, die omgang heeft met beide ouders. En dat terwijl Kristel grote zorgen heeft over de veiligheid van hun dochtertje in de omgang met haar vader.
Heeft elk verhaal twee kanten?
We weten niet het verhaal van de kant van de vader. Wellicht heeft hij zijn eigen beleving en kijk op de situatie, zowel tijdens hun relatie als daarna. Hoe dan ook raakt Kristel een essentieel punt in de behandeling en begeleiding van complexe scheidingen. Inderdaad, zoals zij beschrijft, is de maatschappelijke kijk op complexe scheidingen: ‘waar twee vechten, hebben twee schuld’. De begeleiding die daar in de brede visie het beste bij past, is het wijzen van beide ouders op hun gezamenlijke verantwoordelijkheid als ouders, en ze daarom samen aan tafel zetten ‘om de communicatie te verbeteren en het wederzijds vertrouwen weer te doen groeien’.
Wanneer samen aan tafel zitten onmogelijk is
Binnen de behandeling van complexe scheidingen bij Sterk Huis zien we dat de insteek van gezamenlijkheid in een aantal situaties ernstig tekort schiet. Zeker, als ouders door de pijn van een scheiding, bedrogen worden, door de komst van nieuwe partners elkaar in de samenwerking rondom hun kinderen zijn kwijt geraakt, zijn ouderschaps-bemiddelingsgesprekken nodig om samenwerking en communicatie weer terug te vinden. Echter, als er sprake is, of is geweest, van ernstig huiselijk geweld, of als er sprake is van persoonlijkheidsproblemen bij één of iedere ouder, is de vraag in hoeverre die gezamenlijke gesprekken en gezamenlijk ouderschap haalbaar en wenselijk is.
Noodzakelijke screening
Precies zoals Kristel noemt, vindt Sterk Huis het noodzakelijk dat op het moment dat ouders scheiden, er een screening zou moeten komen. Om te achterhalen of er kans is op blijvende problemen en moeilijkheden in de oudersamenwerking, bijvoorbeeld als gevolg van huiselijk geweld. Van belang is dat hierbij feiten worden gecheckt, om wederzijdse beschuldigingen te onderzoeken. Om zo een professioneel oordeel te vellen of er ernstige veiligheidsproblemen zijn, of niet. En in het verlengde daarvan, of gezamenlijke oudergesprekken, samen verantwoordelijk zijn, en samenwerkend ouderschap haalbaar is, of niet.
Kristel geeft aan ‘In dit soort scheidingen moet je een ander beleid volgen’. Sterk Huis kan zich hier helemaal in vinden. In situaties, waarin uit een goede screening blijkt dat samenwerking als ouders niet haalbaar of veilig is, moet je durven kiezen voor een andere insteek. Een stevige inzet op parallel solo ouderschap, waarbij iedere ouder -mits dit voor het kind veilig is- nog steeds verantwoordelijk is voor het kind, maar waarbij de onderlinge afstemming en samenwerking zo minimaal mogelijk is, is dan de beste keuze en oplossing voor allemaal. En nog het meest voor het kind, die gebaat is bij twee stabiele ouders, die blijvend uit de strijd kunnen blijven en het kind ruimte kunnen bieden om loyaal te zijn aan iedere ouder.
