Wat een textielbaron, de Karmelietessen, dr. Keyzer en de Luftwaffe Abwehr met elkaar te maken hebben.
Sinds 1 januari 2018 zijn wij Sterk Huis. Een nieuwe naam voor de jeugdzorg en vrouwenhulpverlening organisatie Kompaan en De Bocht.
Kompaan en De Bocht kwamen in 2009 samen. Het begin van een jonge organisatie. De instanties kennen apart van elkaar een prachtige (en soms roerige) geschiedenis. We gaan meer dan honderd jaar terug in de tijd, om via idealisten en nazi’s uit te komen bij integrale hulpverlening voor het hele gezin.
1900: Maria Teresa Tauscher arriveert in Tilburg. Ze voelt zich geroepen om zich sterk te maken voor verlaten kinderen. Maria opent, met hulp van de Tilburgse bevolking en de Fraters van Tilburg, een eenvoudig huisje voor opvang. Zo ontstaat de oudste rechtsvoorganger van Sterk Huis: het kinderhuis van de zusters Karmelietessen.
1910: Huis in de Bocht wordt in opdracht van een textielfabrikant als landhuis gebouwd aan de Tilburgseweg.
1931: De R.K. Centrale Jeugdorganisatie uit Rotterdam koopt Huis in de Bocht. De media duiden het huis aan als ‘vakantieoord’. Een jaar later vindt het eerste jeugdkamp er plaats.
1933: Op initiatief van dokter Keyzer wordt in Goirle Kleuterheil geopend. De gezondheid van kleuters is een bron van zorgen voor de dokter. Daarom besluit hij het eerste medische kleuterdagverblijf van Nederland op te richten.
1940 / 1945: Tijdens de oorlogsjaren is eerst de vrouwelijke ‘arbeidsdienst’ in Huis in de Bocht gevestigd. Later verblijven de vrouwelijke militairen van de Duitse Luftwaffe Abwehr er. Na de bevrijding wordt de villa een huis voor ongehuwde moeders en voor vrouwen die zwanger zijn van een bezetter of bevrijder.
1950: Het Sint Josephhuis wordt omgedoopt in het beter bekende Kinderhuis Maria Goretti aan het Wilhelminapark in Tilburg.
1951: Zuster Gabriëla Jansen treedt als invalkracht voor zes weken in dienst bij Huis in de Bocht, maar is er uiteindelijk van 1959 tot 1985 directrice.
1957: Naast Kleuterheil komt het kinderdorp Sint-Godelieve. Voor kinderen met ziektes als astma en diabetes. De Tilburgse architect J. Bedaux ontwerpt het bijzondere complex van gebouwen.
1990: Na een brand wordt Huis in de Bocht verwoest.
Een renovatie volgt.
1996: De Wet op de jeugdhulpverlening, die in 1992 van kracht gaat, stimuleert schaalvergroting met op maat geboden hulp. Kompaan ontstaat na een fusie tussen verschillende instellingen en is een logisch gevolg van het beleid. Een grote organisatie met een breed aanbod is ontstaan.
2009: Kompaan en De Bocht fuseren. De grote kracht is dat hulpverlening aan jeugd en gezinnen nu in één organisatie is gebundeld, zodat integrale hulpverlening aan het gezin kan worden geboden.
2018: Kompaan en De Bocht gaat verder als Sterk Huis. Een naam die veel beter aansluit bij ons werk. Sterk Huis bouwt door aan de krachtenbundeling vanuit jeugdzorg en vrouwenhulpverlening en kan daardoor steeds beter kennis over veiligheid, opgroeien en ontwikkeling combineren. Sterk Huis is er voor iedereen die er op eigen kracht niet meer uitkomt. Een warme en veilige omgeving om met grote opvoedings- en ontwikkelingsvragen of in tijden van crisis tot rust te komen en hulp te vinden. En te bouwen aan een veilig en zelfstandig leven.
Adoptie en afstandsmoeders
Dinsdag 1 oktober opent het ministerie van VWS een meldpunt voor misstanden bij binnenlandse adoptie. Het is een meldpunt voor moeders, vaders, kinderen, hulpverleners en verzorgers die betrokken zijn bij de binnenlandse afstand en adoptie van kinderen tussen 1956 en 1984.
Mevrouw Ricky Vosters uit Hooge Mierde moest als jong meisje afstand doen van haar kinderen. Zij verbleef destijds bij Huize De Bocht, een van de organisaties die later Kompaan en De Bocht werd, en inmiddels Sterk Huis. Als Sterk Huis weten we dat het afstand doen van kinderen een zeer traumatische ervaring is en blijvend pijn doet. Huize De Bocht was een plek waar groot geluk en intens verdriet dicht bij elkaar lagen. Blijdschap om de geboorte van je kind en verdriet omdat de omstandigheden vaak heel ingewikkeld waren voor de ongehuwde jonge moeders en de schaamte en schande vaak groot was.
De tijd waarin mevrouw Vosters afstand deed van haar kinderen was – gelukkig – een heel andere dan nu. Dat geldt voor de manier waarop jonge, zwangere meisjes werden benaderd, vaak ook door hun eigen familie. Het geldt ook voor de manier waarop deze vrouwen van hun kinderen bevielen en opgevangen werden. Veel vrouwen bleven samen met hun kind(eren) bij De Bocht om ondersteund te worden en de tijd te nemen om zelf een keuze te maken. Tegenwoordig hebben vrouwen veel meer keuzes en kennen organisaties als Sterk Huis andere vormen van begeleiding en opvang. Waar nodig of gewenst ook in samenwerking met andere organisaties. We weten uit onze begeleidingstrajecten hoe ingrijpend het is om afstand te doen van een kind en hoe belangrijk nazorg is en blijft.
Historie Huize De Bocht
In september 1945 opende Huize De Bocht. Een initiatief van Dokter Aussems, directeur van de GGD. Hij zag dat veel jonge vrouwen ongehuwd zwanger waren van bevrijder of bezetter. Voor deze jonge vrouwen en hun baby’s was een goede opvang nodig. Zusters, Missie en aanbiddingszusters van de Heilige Familie, verzorgden in Huize De Bocht de moeders en kinderen. Moeder en kind bleven bij elkaar en zover bekend was dat ook de heersende mening dat moeder en kind bij elkaar hoorden te zijn.
In november 1956 werd in Nederland de adoptiewet van kracht en werd het wettelijk mogelijk om je kind na de geboorte af te staan. Ook bij Huize De Bocht kwam dit regelmatig voor in de jaren ‘60 en ‘70, vaak onder grote druk van de familie (schaamte- en schandecultuur). Een onmogelijke situatie voor veel vrouwen: de vader wil, mag of kan niet met je trouwen en je familie stuurt je weg vanwege schande. Wat moet je doen? Geen huis, geen geld, geen steun van naasten. Adoptie was voor een aantal vrouwen de enige ‘keuze’. De jonge moeders kregen na de geboorte van hun baby drie maanden de tijd om het besluit om afstand te doen weer in te trekken. Een besluit tot afstand doen van je baby geeft een pijn die nooit meer over gaat en ook bij de kinderen groot leed heeft veroorzaakt.
Er was bij Huize De Bocht een speciale afdeling voor baby’s die ter adoptie werden afgestaan. Uit verhalen van vroeger horen we ook dat er de moeders die afstand deden door de andere moeders daarop werden aangekeken.
In latere jaren zijn verschillende moeders en kinderen weer met elkaar herenigd. Het 70-jarig bestaan van Huize De Bocht werd ook bezocht door moeders en kinderen die weer waren herenigd. Enkele van hun verhalen zijn ook opgeschreven. Nog altijd komen moeders of kinderen bij Sterk Huis met vragen over vroeger. Van kinderen waarvan de moeder (vermoedelijk) afstand heeft gedaan, heeft Sterk Huis nog dossiers. Andere dossiers zijn na de bewaartermijn vernietigd.
Moeders en kinderen die bij De Bocht hebben gewoond, kunnen met vragen terecht bij het Klantenbureau van Sterk Huis. Bij persvragen kan contact worden opgenomen met Communicatie.
Filmpje over de geschiedenis van Huize De Bocht.
Gespeeld in een tijdsbeeld
Dit is een boek over de geschiedenis van Kompaan en zijn rechtsvoorgangers.
De geschiedenis van Huis in de Bocht
Dit is een boek over de geschiedenis van Huis in de Bocht. Het boek is al lang geleden geschreven en geeft mogelijk antwoord op vragen over vroeger.