Opgroeien gaat met vallen en opstaan. Dit geldt voor ieder kind. Soms zie je gedrag waarvan je vermoedt dat er iets aan de hand is. Gedrag dat mogelijk wijst op een ontwikkelingsproblematiek. Of voortkomt uit een traumatische ervaring of moeilijkheden thuis. Door belemmeringen en problemen in de ontwikkeling vroeg te signaleren én gepaste ondersteuning te bieden, vergroot je de ontwikkelingskansen van het kind. In gesprek met Marie-Louise van de Ven, vestigingsmanager Humankind Goirle, en Wiedi Hartveld, gedragscoach bij Sterk Huis, eveneens in Goirle.
Pedagogisch medewerkers zien kinderen van hun groep een flink aantal uren per week. Ze ondersteunen in de ontwikkeling en stemmen daarin af met ouders. Zij hebben een belangrijke rol in het signaleren. Maar uit de praktijk blijkt dat het best ingewikkeld kan zijn om problemen bij jonge kinderen te signaleren, gepaste ondersteuning te bieden en hierover constructief te communiceren met ouders. Daarom werken Humankind en Sterk Huis in de gemeente Goirle samen. Marie-Louise: ‘Ook de gemeente ziet het belang van preventie en samenwerking. Door vroegsignalering kunnen pedagogisch medewerkers eerder en beter ondersteunen. Hierdoor is er later veel minder zorg nodig. Het welbekende voorkomen is beter dan genezen dus.’
Als een team rondom het kind
Wiedi vertelt: ‘In opdracht van de gemeente Goirle is Sterk Huis 10 jaar geleden gestart met het project Aandacht voor Basiskracht. Het draait hierbij om vroegsignalering en preventie van problemen bij jonge kinderen. Denk aan hulpvragen rondom ontwikkeling, gedrag, trauma, hechting en veiligheid. De toegevoegde waarde van Aandacht voor Basiskracht zit in de krachtenbundeling en samenwerking tussen ouders, pedagogisch medewerkers en gedragscoaches van Sterk Huis. We staan als een team rondom het kind en gezin.’
Signaleringsvermogen vergroten
De gedragscoach van Sterk Huis ondersteunt pedagogisch medewerkers in het signaleren, objectief interpreteren en beschrijven van gedrag. Het signaleringsvermogen van de pedagogisch medewerkers verbetert daarmee aanzienlijk. ‘En door achter het gedrag van een kind te leren kijken, komt er meer zicht op wensen, gevoelens, verwachtingen en behoeften’, zegt Wiedi. Ook in het voeren van gevoelige gesprekken met ouders, kan de gedragscoach adviseren en ondersteunen.
Intensief contact
Bij vroegsignalering van problemen is de wisselwerking tussen ouders, pedagogisch medewerkers en de gedragscoach essentieel. Wiedi: ‘Momenteel is de gedragscoach van Sterk Huis hier in de gemeente Goirle structureel zes uur per week aanwezig op twee VE-locaties voor peuteropvang. Dit verlaagt de drempel om elkaar te ontmoeten en informatie uit te wisselen aanzienlijk. Door het intensieve contact, in de eigen leefomgeving, zien we meer en kunnen we beter hulp bieden. Verder is Aandacht voor Basiskracht voor alle reguliere locaties voor opvang en onderwijs vraaggericht beschikbaar.’
Compleet beeld
Marie-Louise: ‘Als we ons zorgen maken over een kind kunnen we terecht bij beroepskrachten van Sterk Huis. Zij kijken mee en observeren het kind zowel op locaties bij Humankind, als in de thuisomgeving. Altijd in overleg met ouders, want die houden de regie. Ook werkt Sterk Huis nauw samen met de zorgpartners betrokken bij het jonge kind, zoals GGD en Schoolmaatschappelijk werk. Hoe eerder er een compleet beeld is over oorzaken en achtergrond, hoe beter. Dán kun je het kind en ouders passende ondersteuning bieden.’
Ondersteuning op maat
Een hulpvraag kan komen van de pedagogisch medewerkers, of ouders. Of kan ontstaan door samen signaleren op de groep. Marie-Louise: ‘Soms is er meer, of andere hulp nodig dan we binnen het basisklimaat in de groep of de bestaande zorgstructuur kunnen bieden. We gaan dan samen met de gedragscoach van Sterk Huis en de ouders op zoek naar oplossingen. Hiervoor werkt Sterk Huis samen met verschillende zorgverleners. Van logopedie en fysiotherapie, tot bijvoorbeeld Integrale Vroeghulp. Sterk Huis weet in deze gemeente binnen hulpverleningsland feilloos de weg. Heel prettig!’
In de praktijk
Marie-Louise vertelt: ‘Op een VE-locatie bestonden twijfels over een tweeling in de peutergroep. Beide jongens vertoonden afwijkend gedrag. Waarbij de een vooral de ander kopieerde. Onze pedagogisch medewerkers signaleerden dit weliswaar, maar waren niet bij machte het problematische gedrag te keren. Ook de ouders herkenden dit doen en laten van hun peuters. De gedragscoach van Sterk Huis is de tweeling nadrukkelijker gaan observeren. Ook thuis. Uiteindelijk is één van de twee tijdelijk begeleid op de dagbehandeling van Sterk Huis. Met succes! Na een poos kon de jongen gewoon weer terug in de peutergroep. Een gespecialiseerd pedagogisch medewerker heeft de jongen het gehele traject mee begeleid. En samen hebben we gezorgd voor een warme overdracht. Ook hierin schuilt de kracht van onze samenwerking met Sterk Huis . Dat er één lijn, één gezicht is.’
Samenwerken wérkt!
‘Alles draait om de ontwikkeling en het welzijn van het kind. Bij problemen is de uitdaging om achter gedrag te kunnen en durven kijken. In gesprek te gaan met ouders. Om vragen te stellen en zorgen te delen. En op zoek te gaan naar antwoorden. Hoe vroeger we dat doen, hoe beter voor het kind, voor de toekomst, voor ons allemaal! Dus zoek die samenwerking. Want sámen zie, weet en kun je meer betekenen’, besluiten Marie-Louise en Wiedi eensgezind.
Sterk Huis voor hulp
Onderdeel van het zorgaanbod van Sterk Huis is Aandacht voor Basiskracht. Deze preventieve werkwijze is gericht op vroegsignalering bij het jonge kind van 0 tot 13 jaar. Aandacht voor Basiskracht is aanvullend op de bestaande zorgstructuur van kinderdagverblijven, locaties voor peuteropvang en reguliere basisscholen.
Destijds is op aanvraag van de gemeente Goirle gestart met Aandacht voor Basiskracht. De gemeente draagt dan ook zorg voor de financiering. Wanneer een peuterspeelzaal, KDV of school buiten Goirle interesse heeft in de preventieve inzet van een gedragscoach, kan de financiering vanuit de locatie zelf worden verzorgd en/of wellicht met steun van de betreffende gemeente.
Sterk Huis is er voor iedereen die hulp nodig heeft. Van grote opvoedings- en ontwikkelingsvragen, tot een veilige omgeving waar je in tijden van crisis terecht kunt. Kennis van complexe problemen en kwetsbare situaties wordt benut om snel signalen van risico’s te signaleren en grote problemen te voorkomen.
Dit artikel komt uit de publicatie Kiddo, een tijdschrift voor vakinformatie voor de kinderopvang. De tekst is geschreven door Jessica Menheere.
