Pleegmoeder Evelien over de opvang van baby’s
In de box ligt een baby van vier weken oud. Even lijkt de speen te werken, maar al snel verlangt het jongetje weer naar de veilige armen van Evelien(56). Ze tilt hem op, wiegt hem en spreekt kalmerende woorden tot hij in slaap valt tegen haar borst. Het is een vertrouwd beeld in huis bij Evelien. Samen met haar echtgenoot Jan bracht Evelien vier zonen groot en bood ze de afgelopen achttien jaar pleegzorg aan 43 kinderen.
“Wij hebben vier kinderen, inmiddels in de leeftijd van 23 tot 32 jaar”, deelt Evelien. “Jan werkte en ik kon mezelf vrijhouden voor de kinderen. Achttien jaar geleden besloten we dat we ook nog ruimte hadden voor een pleegkind. Het begon met pleegkinderen in de leeftijd van onze jongens, maar de kinderen zaten teveel in elkaars vaarwater. Het moet wel kloppen voor het hele gezin. Daarom kozen we al snel voor kortdurende pleegzorg voor baby’s. Sindsdien is het nooit meer anders geweest.”
Kortdurende pleegzorg
Evelien: “Deze vorm van pleegzorg paste meteen goed bij ons. We hadden zelf al een groot gezin, dus vonden het fijn om kortdurend voor pleegkinderen te zorgen. Hoe lang een kind bij ons blijft, verschilt. Soms is het twee dagen, soms anderhalf jaar, maar gemiddeld duurt het vijf maanden. Het is mooi om kinderen in die periode goed in hun vel te krijgen. Vanuit ons gaan de kinderen terug naar huis of naar een langdurig gezin en hopelijk naar een stabiele toekomst.
Verantwoordelijkheid
Evelien en Jan zagen veel kinderen komen en weer gaan. “Als je weer ruimte hebt, kan je abrupt gebeld worden en komt het nieuwe kindje vaak nog dezelfde dag.” Evelien is daar altijd flexibel in geweest, hoewel het thuis nu wel veranderd is. “Jan is enkele jaren terug plotseling overleden. Dat is erg verdrietig en maakt de zorg ook wel zwaarder. De jongens helpen goed mee hoor, maar alle verantwoordelijkheid ligt nu bij mij. Daarom luister ik goed naar mezelf en bouw ik meer pauzes in tussen de plaatsingen. Je kunt alleen goed voor een kind zorgen als je ook goed voor jezelf zorgt.”
Goede start in het leven
Voor de kinderen van Evelien is de aanwezigheid van een pleegkind in huis altijd normaal geweest. “Na iedere plaatsing vroegen we wel altijd: vinden jullie het nog leuk, mag het nog steeds? Pleegzorg is niet zomaar iets, maar het brengt ook veel extra structuur en blijdschap binnen je gezin. Ik geniet van het contact met die kleintjes. Het is belangrijk dat deze baby’s ook een goede start in het leven krijgen en dat ze leren vertrouwen op een volwassene. Dat is voor mij echt het allerbelangrijkste: kinderen een basis van vertrouwen meegeven.”
“Dat is voor mij echt het allerbelangrijkste: kinderen een basis van vertrouwen meegeven.”
Ontwennen
Evelien aait over de rug van haar pleegzorgbaby en vervolgt: “Er komt altijd een moment dat je weer afscheid moet nemen. Daarin heb ik inmiddels een soort van mechanisme ontwikkelt. Bij de eerste baby vond ik het afscheid verschrikkelijk. Ik maakte het ook heel groot. Dat was niet de manier en vroeg veel van mij. Nu kan ik er goed mee omgaan. Het is ook een stuk makkelijker als je weet dat de oplossing goed is. Het is een kracht van mij geworden om een kind los te laten wanneer dat nodig is. Als een kind naar de eigen moeder of een nieuw pleeggezin gaat, verloopt het afscheid heel geleidelijk met een rustige kennismaking en wenperiode. Zo krijg je zelf ook de kans om te ontwennen en straal je uit dat je oké bent met de verhuizing. Dit maakt het makkelijker voor het kind om een zachte landing te maken in het nieuwe gezin.”
Herinneringen
Ook zorgt Evelien altijd voor een goede overdracht. “Ik maak voor elk kind een eigen fotoboek. Daarin staan geen details of vervelende dingen, maar alleen mooie herinneringen die iedereen mag zien. Ook schrijf ik een uitgebreid verslag met waardevolle en persoonlijke informatie. Zo heeft deze meneer van zijn biologische moeder een tas vol kleding meegekregen”, wijst Evelien naar de nog altijd tevreden baby op haar arm. “Dat is heel bijzonder voor hem om later terug te lezen. Het gaat voor een kind om de kleine dingen, om het er mogen zijn. Daarom koop ik zelf ook altijd nieuwe kleren voor iedere baby en geef ik de eerste kleertjes, het eerste flesje en de eerste speen altijd mee ter herinnering. Ook maak ik voor ieder kind dat dat niet heeft een eigen geboortekaartje. Daarop staan niet onze gegevens, maar alleen de eigen naam en een mooi gedichtje over hoe welkom hij of zij is. Een geboortekaartje hoort bij je bestaansrecht.”
Contact
“Het fotoalbum en het verslag zijn ook waardevol voor de nieuwe pleegouders”, merkt Evelien. “Laatst had ik contact met de pleegouders van een zesjarig meisje dat als baby bij ons woonde. De pleegouders zijn nu samen met het meisje haar verslag aan het doorlezen. Dat vind ik mooi. Meestal verdwijnt het contact met (pleeg)ouders van de kinderen die bij ons hebben gewoond, maar soms zoeken ze ons nog op. Zo heeft er ooit een jongen bij ons gewoond van zijn eerste tot tweede levensjaar. De therapeut van de jongen adviseerde de pleegouders om samen nog eens terug te gaan naar ons. De (toen zesjarige, inmiddels dertienjarige) jongen had namelijk veel gedachten over vroeger die hij niet kon plaatsen. Het bezoek was bijzonder. Het manneke liep meteen naar de keuken en wees naar de lade: hier lagen altijd de koekjes. Voor hem was het belangrijk om dingen te checken uit het verleden en te achterhalen waar hij vandaan kwam.”
Hechtingsfase
“De kinderen die bij ons verblijven zijn jong en hebben later niet veel herinneringen meer aan ons. Maar alles wat wij ze geven, werkt in de basis door en blijft toch aanwezig in een kind. De hechtingsfase is belangrijk. Daarin geef ik de baby’s alle liefde die ik heb, op volle kracht. De hechtingsfase in de eerste jaren in het leven van een baby/kind zijn van groot belang voor de verdere ontwikkeling voor de rest van hun leven. Wanneer een baby in een kortverblijf/crisis gezin geplaatst wordt is de situatie direct anders dan dat het kind opgroeit bij zijn biologische ouders. Omdat het nog erg onzeker is hoe de toekomst eruit gaat zien en of er bijvoorbeeld terug plaatsing naar huis mogelijk is of dat er gezocht moet gaan worden naar een perspectief biedend pleeggezin is samenwerking en contact met ouders van groot belang. Dit is niet altijd even gemakkelijk, maar wanneer je investeert in het contact en de relatie met ouders dan heeft dit altijd een positief effect op het kind waar je voor zorgt. En dat is precies waar je het voor doet.
Geen werk
Hoelang Evelien nog doorgaat als pleegmoeder? “Zolang ik naar mezelf blijf luisteren en het in mijn leven past, ga ik door. Als ik het ooit als werk ga zien, stop ik meteen. Voor werk hou je het niet vol om drie keer per nacht te moeten voeden. Ik doe het voor de kinderen. Boven hangt een fotocollage met de foto’s van alle 43 kinderen die bij ons hebben gewoond. Ik doe het voor hen!”
Wil je meer weten over kortdurende pleegzorg? Neem dan contact op met de matching van Pleegzorg Sterk Huis.
