Handen
Ik wilde een verhaal schrijven over handen. Ik keek laatst naar die van mij en zag hoe ze ouder zijn geworden. Iedere dag kerft weer een groefje in de rug van mijn handpalm. Alsof de telling van de tijd hier wordt bijgehouden. Sommige groeven zijn dieper, zoals de ene dag zwaarder is dan de andere. De bosjes haar op mijn vingers worden overigens ook steeds rijker, wilder. En dus dacht ik “waarom ga ik niet een stuk schrijven over handen”. Want handen, die maken wat mee in een leven.
Een scene uit de Vlaamse B&B vol liefde
En toen kwam er een video voorbij op Instagram, waar handen ook een hoofdrol in speelden. Het was een scene uit de Vlaamse B&B vol liefde, waarbij een vrouw wordt bedankt voor haar inspanningen, maar ze mocht vertrekken want de man kijkt liever nog even verder. Deze lange man staat bij de deuropening om haar een goede reis te wensen. Zij oogt teleurgesteld, brabbelt nog iets over “jammer” en “veel succes” en loopt naar buiten. De camera draait door, de man blijft bij de deuropening staan. Uit het niets komt de vrouw terug in beeld en geeft ze de man een klap. Een dreun, op zijn gezicht. Met iets wat tussen een vlakke hand en een vuist hangt, maar hij komt aan. Als kijker hoor je de doffe pets en hij kijkt haar aan met een warrige blik van ongeloof, schrik en een vleugje verwondering. Is dit zojuist echt gebeurd?
Ik ben die man geweest
Hoe het filmpje afloopt weet ik niet, want ik ben niet verder gekomen dan die klap. En ook al heb ik dit filmpje slechts één keer gezien, ik kan hem shot voor shot navertellen. Omdat met die klap het verleden in mij weer even werd wakker geslagen. Ik ben die man geweest. Ongeveer negen jaar lang. Ik kreeg weliswaar niet iedere dag een klap in de deuropening, maar de dreiging lag dagelijks op de deurmat. En als het toch gebeurde, was het altijd dezelfde hand die haar weg naar mijn lijf vond.
Wat zeggen de comments?
Onder de video zag ik dat de reactieteller op een paar honderd stond. En doorgaans weet ik niet half hoe snel ik richting de comments ga omdat daar de echte parels verborgen liggen, maar nu voelde ik vrees. Ik was bang dat er gelachen werd. Dat hij uitgemaakt werd voor mietje, sukkel, want dit laat je toch niet toe? Dat iedereen het met elkaar eens was dat hij vast ook schuld had, want ‘dit gebeurt toch niet zomaar?’. Ik was bang om terug te lezen wat ik zelf ooit heb gevoeld.
Toen we in een bushokje zaten verkocht mijn ex mij ooit drie rake klappen. Met haar vuist, op mijn oog en de zijkant van mijn hoofd. Twee jongens fietste langs en zagen het gebeuren, want ik zag dat. En hoorde ze lachen. Het gelach dat verstomt in verte is een tatoeage op mijn geheugen. Zelden heb ik me zo alleen en klein gevoeld als daar in dat bushokje. Er was geen reactie vanuit mij. Het paradoxale gevoel was dat ik dacht dat die klappen nodig waren om de boel weer normaal te krijgen. De stilte na de uitbarsting. Ik deed niks. Net als die man in de video.
Terug naar de comments. Ik besloot toch te kijken.
“Als het andersom was geweest, stond het hele land op zijn kop”. Dat was een van de meest gelikete reacties onder de video. Verder was het vooral een mix van ongeloof en veroordeling van haar actie.
De stilte achter de klap
Ik voelde me opgelucht. En dat is op zichzelf al jammer. Want je verwacht dat de klap vanzelfsprekend veroordeeld wordt, maar de hele situatie is voor het grote publiek niet vanzelfsprekend. Vanzelfsprekend zou zijn dat het geweld andersom was geweest, want dat is waar iedereen aan denkt bij huiselijk geweld.
De realiteit is echter dat dit vaker gebeurt dan je denkt. Handen die slaan, handen die lijden – het zijn niet altijd de stereotypen die we kennen. Mannen die dit meemaken dragen vaak een stilte die zwaarder weegt dan de klap zelf. Een stilte vol schaamte, verwarring en angst om niet geloofd te worden. Beter leren luisteren naar die stiltes zou helpen, want daarmee leren we dat geweld geen geslacht kent, en die erkenning is het begin van genezing.
Eén helpende hand
Maar zover zijn we nog niet. Mannen die een gewelddadige relatie zitten zien vaak geen oplossing omdat ze niet gehoord worden en geen idee hebben waar ze kunnen aankloppen. Maar hoe moedeloos die situatie ook kan aanvoelen, ik weet dat er slechts één helpende hand nodig is om een lichtje in de duisternis te ontsteken. Een hand die je langzaam duidelijk maakt dat jouw handen, net als alle anderen, veel meer verdienen dan te moeten ontwijken.
